Hau dena aldatu nahi nuke?

I Irailaren 20an Euskaraldiaren bigarren edizioa aurkeztuko dute Iruñean, engaiatu-ospe duen liburu-denda eta kulturgune batean. Haren bultzatzaile ezagunenetako baten esanetan, “kultura kritikoa sustatzea” du helburu guneak, eta liburu-dendaz, tabernaz etajatetxeaz gain, argitaletxea ere badauka kultur proiektuak. Nazioartean puri-purian dauden pentsalarien eta ekintzaileen obrak ekarri ditu plazara, euskaraz, argitaletxe horrek (itzultzaileei ordainsari duina emanik, pentsatu nahi […]

Kulturaren banalizazioa

Mungian, Izenaduba basoan, Olentzeroren etxea dago. Euskal Herriko umeen gozagarri, hain maiteak dituzten pertsonaia mitologikoz beteta. Hantxe aurkituko dituzue Anbotoko Mari, bere koban sartzeko “gua-pa, gua-pa” oihu egin behar dela esanez, jakintsua dena “superguaya” dela esanez, basajaunen seme asmatua… eta denak euskaraz baino areago, espainolez mintzatzen. Hantxe aurkituko dituzue ume euskaldun zenbait, beren irudimenezko mundua […]

Arnasguneetako izakiak

Animaliei buruzko dokumental baten tonua eman nahi nion testuari, eta Felix Rodriguez de la Fuenteren ahotsa jartzeko esan behar nizuen, edo LA2eko dokumentaletako ahotsa gutxienez. Gero konturatu naiz euskarari buruz hitz egin nahi dizuedala eta ezingo dizuedala eskatu espainol hutsez mintzo den gizon-ahots ikoniko bat irudikatzeko nire ahotsean. Baina, saiatu arren, ez naiz gai euskal […]

Itzulpen ttipi bat?

Euskaldunon harreman sareak ez dira elebakarrak. Alegia, euskaldun batek harremanak ditu beste euskaldunekin, euskararik ez dakiten espainol edo frantses hiztunekin eta, gero eta gehiago, aurreko hiru hizkuntzetatik bakar bat ez dakitenekin. Harremana aurrez aurrekoa denean, hizkuntza batean edo beste batean mintzatuko dira, solaskidearen arabera. Eta harreman sarea Facebookera ekartzen denean? Facebookeko lagun zerrendan daudenean euskaldunak, […]

Nola atera armairutik 500.000 euskaldun?

Euskaraz eta erdaraz dakigunak 750.000 lagun omen gara. Horietatik 40.000 lagun dira prentsa, liburuak eta diskoak euskaraz maiztasunez kontsumitzen dituztenak . Badira beste 33.000 lagun euskarazko prentsa irakurtzen dutenak, eta urtean, euskaraz bi liburu irakurtzen dituztenak. Eta beste 116.000 herritar inguruk euskarazko prentsa irakurri ez, eta gutxienez euskarazko liburu bat irakurtzen dute. Hiru multzoak batuta ez […]

Oraindik

-Hola chiquitín, ¿cuántos años tienes? -No te entiende, solo habla euskera. -Ama, zer esan diozu? -Oraindik hizkuntza bat bakarrik hitz egiten duzula. -Ah, todavía no sabe castellano. -Ama, zer esan du? -Berak ere oraindik hizkuntza bakarra dakiela.

Hizkuntza maingua

Inkesta soziolinguistikoek neurtzen dute zenbat diren elebidunak. Hots, zenbatek dakiten euskara. Besterik da, ordea, euskara dakiten horietatik zenbatek daukaten zinezko erraztasuna euskaraz mintzatzeko. Joxe Manuel Odriozolak dioen gisan, azken urteetako hezkuntza sistemak sortu dituenak dira erdaldun elebidunak, baina ez euskaldunak. Erran nahi baita, derrigorrezko hezkuntza bukatzen duten ikasle anitz, funtsean, ez direla euskaldunak ateratzen. Ikastolatik […]

Nire herriko euskara taldea

Taldea da helburu bat izatea elkarrekin. Elkarrengana. Elkarrentzat. Taldea egitea da bileretarako puntuala izatea, hizketan goxo jakitea, entzutea eta isiltzea. Zailena igual hori: behar denean isiltzen jakitea. Taldean lan batzuk etxera eraman behar dira: kezka batzuk, testu batzuk, dei batzuk. Taldean jakin behar da helburuekin bat egiten: enpresaria bahituta egon eta lazo urdina edo berdea eramaten zuen […]

Neurrigintza

Hizkuntzen mapa osatzerakoan, gaur egun neurgailu jakin hauek gailentzen dira: erabileraren kale-neurketak eta hezkuntza-ereduen ehunekoak. Halakoek ikusgarri egiten dituzte hizkuntza-gertaera zenbait. Trazu horien berri izatea garrantzitsua da, jakina. Esku-hartzeak ere neurketei erantzuteko egin ohi dira (eremu jakin batean erabilera sustatzeko ekimenak, D ereduko matrikulek gora egiteko ekimenak…).  Neurgailuetariko bat aztertu dute Euskal Herrian Euskarazek eta […]